Wandelen is populairder dan ooit en in De Nationale Parken kan het erg druk zijn. Wil je een rustige, maar stevige wandeling? Jolanda neemt je mee voor een ommetje door het mooie oude centrum van Diever. De wandeling kan verlengd worden met een zwerftocht om Diever heen langs de hunebedden en het bekende Shakespearetheater. Genieten!
Start- en eindpunt: Tourist Informatiepunt (TIP) Diever (Bosweg 2A)
Afstand beide ommetjes samen: 6,5 kilometer (Dorpswandeling: 3 kilometer, Ommetje langs hunebedden en Shakespearetheater: 3,5 kilometer)
De wandelingen kunnen achter elkaar gelopen worden of ieder apart.
Op weg naar het oude centrum
Loop naar het bord met de plattegrond van Diever en steek de Ten Darperweg over naar het paadje achter de eendenvijver langs. Deze vijver was oorspronkelijk een brandkuil waar de brandweer water vandaan kon halen, maar wordt nu al jarenlang als eendenvijver verzorgd door de familie Kragt.
Diever
Het dorp Diever werd al gesticht in de vroege Middeleeuwen. Al in 1181 zijn er vermeldingen over het dorp. Er werd toen nog gesproken over Devere of Deveren. De naam Diever betekent waarschijnlijk ‘diep’ of ‘laagte’.
Aan het eind van het paadje sla je rechtsaf de Achterstraat in. Je loopt langs mooie oude boerderijen. In Drenthe vind je veel dwars geplaatste boerderijen. Onderweg kom je er een aantal tegen. De boerderij op nummer 14 is een rijksmonument uit ca 1880.
Sla linksaf de Peperstraat in. Je loopt meteen langs een mooie oude boerderij op nummer 1 met een rij knotwilgen ervoor. Daarna loop je langs de oude Smederij ‘De Kleine Hendrik’. De smederij was vroeger van Klaas Kleine. Hij was de zoon van Hendrik Kleine, die indertijd eveneens een smederij had.
Sint-Pancratiuskerk
Je komt uit achter de Sint-Pancratiuskerk. Sla linksaf en loop achter de kerk langs. Je ziet een lint van keien langs de rand van de straat. Vroeger lag dat lint helemaal rondom de kerk. De bedoeling is om dit de komende tijd in ere te herstellen. In de keienbestrating kon je vroeger oud-Christelijke symbolen zien. Daar zijn nu 3 nieuwe symbolen aan toegevoegd: Een ‘Andreaskruis’, de ‘Alfa en Omega’ en het ‘Geloof, Hoop en Liefde-symbool’.
Loop om de kerk heen naar rechts. Je loopt langs het beeld ‘Titania en Spoel de Wever’. Het stelt de elfenkoningin Titania met de ezel ‘Spoel de Wever’ voor uit een scene uit Een Midzomernachtdroom van William Shakespeare. Het beeld is geplaatst ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Dieverder Shakespeare toneelgroep.
Loop rechtdoor langs de voorkant van de Sint-Pancratiuskerk. Deze oorspronkelijk Romaanse kerk werd gebouwd in de 12e eeuw. In de 14e en 15e eeuw heeft de kerk zijn gotische vorm gekregen. In 1759 is een grote brand geweest. Boven de deur zie je een plaquette die hierover vertelt. Er was geen geld om de oude gewelven te herstellen en er werd een houten plafond aangebracht. In de 20e eeuw zijn de oude gewelven weer hersteld. De kerk staat bekend als één van de mooiste van Drenthe, dus ook een bezoekje binnenin de kerk is een aanrader.
Olde Böppe
Over deze kerk bestaat een volksverhaal. In de kerk zou en ruwe een hebzuchtige schout begraven liggen. In de nacht kon hij geen rust vinden en spookte hij door de kerk. De mensen uit het dorp noemden hem Olde Böppe. De dienstbode van de kastelein uit het dorp had de naam nergens bang voor te zijn. Ze werd uitgedaagd om Olde Böppe in de avond op te zoeken. Ze spotte met het spook, maar Olde Böppe pakte haar vast. Hij wilde haar pas laten gaan als ze aan de rivier om vergeving voor zijn zonden wilde vragen. Als dank kreeg ze aanwijzingen voor een verborgen schat.
Lees het hele volksverhaal.
De Brink
Je komt uit op De Brink. Zo’n brink is kenmerkend voor esdorpen zoals Diever. Een brink is eigenlijk een soort open plek die van oorsprong vaak aan de rand van zo’n esdorp lag. De koeien en schapen werden daar ’s ochtends en ‘s avonds bijeengebracht om naar de gezamenlijke weidegronden, ofwel de es, te gaan. De es lag vaak wat hoger gelegen. Diever heeft meerdere essen. Door de groei van de Brinkdorpen kwamen de brinken vaak in het centrum van het dorp te liggen en kregen ze uiteindelijk vaak de functie van dorpsplein of marktplein.
Steek de straat De Brink over en loop rechtdoor over het paadje dat midden over het brinkje loopt en loop naar de grote zwerfkei. Hier, op nummer 4, was vroeger het gemeentehuis gevestigd. Voor het raam van de vroegere burgemeesterskamer staat het beeld ‘Het leven: geboorte, huwelijk en dood van Anno Smith’.
Er staan nog een aantal interessante gebouwen langs de Brink. Het pand op nummer 2 is een gemeentelijk monument in de Interbellum architectuur stijl.
Aan de overkant, op nummer 7, is het OERmuseum gevestigd. Vroeger was dit het Schultehuus. Dit was de ambtswoning van de schout, ofwel de schulte. Hij had belangrijke bestuurlijke taken en mocht recht spreken. Het pand werd in 1604 gebouwd door Berend Ketel van Hackfort. Zes generaties van deze familie Ketel hebben vervolgens het Schulteambt vanuit hier uitgeoefend. Het familiewapen kun je boven de voordeur zien.
Tip
Het museum is in de winter gesloten, maar opent haar deuren weer op 15 april 2022. Een bezoekje is zeer de moeite waard om een beeld te krijgen van de eerste bewoners uit deze omgeving. Je maakt een reis vanaf de laatste ijstijd en de neanderthalers tot in de brons- en ijzertijd.
Het huis op nummer 11 is een provinciaal monument. Het is een zogenaamde Hallenhuisboerderij. Ook hier zie je dat het voorhuis dwars geplaatst is. Loop na nummer 11 de Brinkstraat in.
Korenmolen De Vlijt
Loop alsmaar rechtdoor en negeer het Kerkpad aan je rechterhand, de Vlasstraat aan je linkerhand en de Westeres aan je rechterhand. Steek tegenover nummer 23 rechtsaf de Kosterstraat in. Ga aan het eind van de straat linksaf (Dingspil) en sla opnieuw linksaf. Je loopt voor Korenmolen de Vlijt langs. Dit is een achtkantige stellingmolen. Deze molen stond oorspronkelijk in Friesland en is in 1882 verplaatst naar Oldendiever, een buurtschap dat tegen Diever aan ligt.
Tip
De molenaar van De Vlijt is Meint Noodhoek. Op zaterdag maalt hij vaak en kun je verschillende soorten meel bij de molen kopen. Voor een rondleiding kun je contact opnemen met de molenaar via de website van de molen.
Terug naar het centrum
Sla na de molen rechtsaf en loop met de bocht mee naar links (Oldendiever). Hou bij de volgende splitsing links aan. Bij de Y-splitsing ga je rechtsaf. Je komt bij een kruispunt met de Kastanjelaan. Je moet hier linksaf slaan naar de Kastanjelaan, maar het is leuk om nog even kort rechtsaf te steken naar de Holtenweg om een kijkje te nemen bij de oude woning van Hans Wiegel. Ook dit pand is een rijksmonument. Wiegel werd ook wel ‘het orakel van Diever genoemd’.
Loop terug naar het kruispunt en ga de Kastanjelaan in. De bomen staan nu helaas niet in bloei. Daarvoor zou je deze wandeling nog een keer in mei moeten lopen. Loop de Kastanjelaan helemaal uit. Bij het kruispunt waar de Kastanjelaan over gaat in de Dwarsdrift sla je linksaf naar het Moleneinde. Je loopt nu terug naar het gezellige centrum van Diever. Je volgt deze weg alsmaar rechtdoor en loopt langs ‘De Soete Inval’ waar ze overheerlijk ouderwets snoep verkopen. De weg gaat over in de Hoofdstraat en later in de Kruisstraat. Je loopt langs de Kruiskerk. Op het kruispunt bij de eendenvijver sla je rechtsaf naar Het Kasteel.
Je loopt langs de stenen herinneringsbank. Deze ‘Van Os-bank’ is opgemetseld met veldkeien en werd ter gelegenheid van het afscheid van burgemeester Hendrik Gerard van Os aangeboden.
Vanaf dit punt kun je terug naar de auto lopen. Je kunt op een ander moment deel 2 van deze wandeling lopen, maar je kunt natuurlijk ook meteen doorlopen.
Op weg naar het hunebed
Loop verder Het Kasteel in en sla vervolgens linksaf naar de Groningerweg. Dit lijkt een doodlopende weg, maar je kunt hier gewoon langs lopen.
Loop alsmaar rechtdoor. Blijf op het kruispunt met de Steenakkerweg (er staat geen naambordje) rechtdoor lopen over de Groningerweg. Je loopt vanzelf langs Hunebed D52. Dit hunebed heeft tot 1871 op het land van een boer gelegen. Ook nadat de grond was opgekocht staken er nog jarenlang fruitbomen tussen de stenen omhoog! Op het informatiebord kun je hiervan een foto zien. Een grappig gezicht.
Vervolg de weg rechtdoor. Even verderop loop je langs een informatiebord over de Steenkistheuvel. Hier in het bos is een ingegraven steenkist gevonden van de Trechterbekercultuur met daarin vijf trechterbekers, enkele vuurstenen bijlen en pijlpunten en een barnstenen kraal.
Steek bij het bord linksaf het bos in.
Tip
Als je bij het informatiebord over de steenkistheuvel even rechtdoor loopt kom je bij het Landhotel. Hier kun je een kop koffie drinken of afhalen. Dit gebouw is overigens ook een rijksmonument. Het was oorspronkelijk een armenwerkhuis (’t Ruterhuus).
Landgoed de Heezeberg
Volg in het bos het brede zandpad. Je kunt de rood-gele vlaggen van het Drenthepad een stukje volgen. Je loopt door landgoed de Heezeberg dat deels is open gesteld voor publiek. Bij het kruispunt van meerdere paden volg je het pad met de vlag van het Drenthepad.
Aan het eind van het pad kom je op een T-splitsing met een picknickbank. Sla hier linksaf. Het Drenthepad gaat hier naar rechts. Aan het eind van het pad kom je uit op een asfaltweg (Steenakkerweg). Sla hier rechtsaf. Je loopt een klein stukje over de weg. Sla aan het eind van de weg bij de T-splitsing linksaf.
Je loopt nu langs het Shakespearetheater. Iedere zomer is hier een toneelstuk van Shakespeare te bewonderen in de open lucht. Na de oorlog is dokter Broekema gestart met de toneelgroep. De koplamp van zijn motorfiets diende toen nog als spotlight! Dat is inmiddels een stuk professioneler geworden. De voorstellingen zijn zeer de moeite waard. Als klein meisje ging ik hier al met mijn ouders naar toe en ook nu, in het vernieuwde theater, zijn we hier iedere zomer te vinden. Dekentjes mee en in de pauze traditiegetrouw een warme rookworst van de scouting. Echt genieten. Wel op tijd kaarten reserveren, want de voorstellingen zijn inmiddels door het hele land bekend!
Vervolg de weg rechtdoor langs Villa Blauwhemel. Sla aan het eind van de weg bij de T-splitsing linksaf naar de Bosweg. Je loopt langs het oude Tolhuis op nummer 2. Tot het begin van de vorige eeuw moest je tol betalen als je over deze weg wilde reizen. Aan de zijkant van het huis zie je een rond raampje dat mogelijk het loket was. Als je verder loopt kom je vanzelf terug bij de auto.
Tip
Je loopt langs het Toeristisch Informatie Punt (TIP). Het is de moeite waard om hier even naar binnen te gaan. Er is veel informatie te vinden over deze omgeving.
Achterin het gebouw is een rond stenen raam. Als je hier doorheen kijkt, zie je de plek waar in de Tweede Wereldoorlog tien willekeurige gijzelaars vlak voor de bevrijding door de Duitsers als vergeldingsactie zijn gefusilleerd. Bij de gedenksteen (naast de TIP) is meer te lezen over dit nare verhaal.
