Jaren geleden was ik op inspiratiebezoek bij een voedselbos-in-wording waar de eigenaren een rij van veertig meter aardperen midden in hun weiland hadden geplant. Ik was daar in augustus, het was lang droog en warm geweest en de aardperen waren uitgegroeid tot een geweldige haag van ruim drie meter hoog vol gele bloemen. Ik was direct verkocht. Al die meters haag vol kleine zonnebloem-look-alikes, hoe leuk!
De Latijnse naam van aardpeer is Helianthus Tuberosus en die naam verklapt al dat het hier om familie van de zonnebloem gaat (Helianthus annuus) en verder dat het een knol (tuber) is. Je hebt dus dubbel plezier van deze plant want ze is niet alleen erg mooi maar vooral ook heel voedzaam is voor mens én dier. De aardperen in dit voedselbos waren bestemd voor de varkens die er wonen, die ze met hun neuzen opdiepen uit de aarde en er heerlijk van mogen smullen. Maar ook voor ons mensen is de aardpeer een heel gezonde groente.
Ik was al een tijdje aan het nadenken waar ik eventuele aardperen zou willen planten. Omdat ze nogal woekeren wil je ze namelijk op een plek hebben staan waar ze hun gang kunnen gaan, want het gevaar schuilt erin dat ze anders langzaam je tuin overnemen.
En toen kreeg ik van één van onze zelfoogsters in het najaar een verassingszakje met aardperen. Kijk, dat vind ik nou zo leuk van het werken in de zelfoogsttuin; er komt een keur aan gezellige mensen voorbij en af en toe wordt je verrast door een lief gebaar.
Ik heb ze een tijdelijk plekje in een pot met vochtig zand gegeven en binnenkort verhuizen ze naar een aantal grote speciekuipen die we vullen met aarde. We zetten die dan op de open plek tussen de teeltbedden waar we met onze vrijwilligers koffie drinken. Die plek verdient nog wel wat aankleding. Zo’n rij bakken met flink wat groen en geel zorgt straks hopelijk voor een gezellige afscheiding en wat schaduw op warme dagen. In het najaar kiepen we de bakken om en kunnen we de knollen zodoende veel makkelijker oogsten. Ik ben benieuwd!
Aardperen oogst je vanaf november. Wat je oogst kun je beter gelijk verwerken want de knollen bewaren niet goed boven de grond. Ze drogen snel uit en smaak loopt snel achteruit. Alles wat je in de grond laat zitten loopt in het voorjaar weer uit en vormt vervolgens weer een nieuwe plant én nieuwe knollen. Je bent met een paar aardperen al snel verzekert van een flinke oogst.
Volgens de lieve dame waar ik ze van kreeg worden de knolletjes in Frankrijk veel verkocht op de markt. De ‘topinambour’ zoals ze daar heten zijn er erg geliefd. In Nederland zijn ze wat dat betreft echt een beetje naar de achtergrond verdrongen door een andere – veel populairdere – knol; de aardappel!
Gelukkig, dankzij de vraag naar vergeten groenten, komt de aardpeer steeds meer terug in de Hollandse keuken. De knolletjes bevatten veel voedzame en gezonde stoffen waaronder calcium, ijzer, natrium en inuline. Wanneer je aardpeer bijvoorbeeld kookt in water zorgt de vrijgekomen inuline voor een zoete smaak.
Het voordeel van aardpeer is dat er tijdens dit proces geen glucose vrijkomt waardoor aardpeer ook geschikt is voor diabetici. Daarnaast bevat inuline ook bepaalde zuren die goed zijn voor onze darmflora. Een kleine waarschuwing schijnt wel op zijn plaats te zijn want niet iedereen verteert aardperen even goed en ze kunnen voor winderigheid zorgen. Eet ze daarom met mate en verwarm ze nooit opnieuw op.
De smaak van gekookte of gebakken aardpeer is zacht, zoet en wordt wel vergeleken met die van artisjok of schorseneer. Rauw smaken ze wat nootachtig met een stevige bite. De smaak van de aardpeer combineert goed met salie, tijm, roomboter, rokerige smaken en diverse kazen. Probeer het ook eens met prei, wortels en noten.
Het is een echte wintergroente dus als je aardperen wilt uitproberen dan is dit de tijd van het jaar! Je kunt ze bijvoorbeeld op een mandoline schaven en met wat olijfolie, zout en peper in de oven roosteren. Lekker bij een winterse salade met veldsla, cantharellen en spruitjes. Of ga voor het recept hieronder, dat ik vond bij Hello Fresh. Veel kookplezier!
Recept: Geroosterde aardpeer met prei, Comté en hazelnoten.
Dit heb je nodig voor 4 personen:
En zo maak je het:
Voor de groenten
- 700 gram aardperen (boen ze even goed schoon, de schil hoeft er niet af)
- 250 gram prei
- Rode radicchio sla (of 1 à 2 stronkjes witlof als je hier niet aan kunt komen)
- 25 gram hazelnoten, grof gehakt
- 50 gram Comté, geraspt
- Olijfolie
- Eventueel wat crème fraîche om erbij te serveren
Voor de dressing
- 2/3 deel walnootolie
- 1/3 deel witte wijnazijn
- 1 theelepel mosterd
- 1 theelepel honing
- Verwarm de oven voor op 200 graden. Snijd grote aardperen doormidden (kleinere exemplaren kun je heel laten) en verdeel ze over een ovenschaal. Sprenkel er wat olijfolie overheen en hussel het goed door elkaar. Rooster de aardperen ongeveer 30 minuten in de oven.
- Snijd de preien in grove stukken en was grondig. Sprenkel ook hier wat olijfolie overheen en breng op smaak met zout en peper. Voeg ze toe aan de ovenschaal met aardperen en bak de preien nog 15-20 minuten mee tot de prei gaar is en de aardperen helemaal zacht geworden zijn.
- Stamp de hazelnoten een vijzel doormidden en rooster ze kort in een koekenpan zonder olie.
- Maak de dressing en pluk de bladeren van de radicchio of witlof. Verdeel de dressing er overheen en hussel het even door elkaar. Verdeel de geroosterde groenten er overheen.
- Garneer met de hazelnoten en de geraspte Comté. Geef er eventueel een beetje crème fraîche bij om het af te maken.
- Bon appetit!
Liefs, Marjolein
