Gezond Leven Tip van Bianca
Over het onderwerp ‘slaap’ wordt de laatste tijd steeds meer geschreven en gesproken. Uit de vele gesprekken met mijn klanten maak ik op dat er een groot aantal mensen is dat slecht of niet zo goed slaapt. En tja, het spreekwoord ‘met het verkeerde been uit bed stappen’ is niet voor niets ontstaan. Iedereen kent het gevoel van vermoeid opstaan na een slechte nacht. Mocht je dit vaak overkomen, dan zul je merken dat je steeds minder goed presteert overdag, je humeur er niet beter op wordt, misschien wel overdag in slaap valt, ’s nachts dan weer niet goed kan slapen en zo in een vicieuze cirkel belandt.
Daarentegen ken je vast ook de uitdrukking: ‘ergens een nachtje over slapen’. Hiermee geef je meestal aan dat je over een belangrijke beslissing nog even willen nadenken.
Een goede nachtrust geeft je lichaam én geest de mogelijkheid te herstellen van wat je overdag hebt meegemaakt, zowel op fysiek als mentaal vlak. Rust voor lichaam en geest is dus essentieel om de volgende dag weer goed te functioneren en je fit te voelen. Er is zelfs uit onderzoek gebleken dat obesitas en slaaptekort met elkaar verwant zijn. Als leefstijlcoach ben ik zeer geïnteresseerd in dat laatste… de oorzaak van het niet kunnen afvallen zou het gevolg zijn van een slechte nachtrust; hoe kan dat?
Als je weinig of heel slecht slaapt, ontstaat er een disbalans tussen de hormonen ghreline en leptine. Leptine is het hormoon dat het signaal aan je lichaam afgeeft dat je vol zit. Ghreline brengt daarentegen een hongergevoel teweeg. Je kunt je voorstellen dat wanneer deze twee hormonen in je lichaam niet meer in balans zijn, je meer gaat eten.
Proefpersonen uit diverse onderzoeken aten bij een kortere nachtrust en exact dezelfde beweging (dus dezelfde energiebehoefte) méér dan tijdens de periode dat ze ’s nachts ruim acht uur geslapen hadden. Het bleek dat door slaaptekort de concentratie van het verzadigingshormoon leptine afnam en juist de concentratie van het hormoon ghreline (het hongerhormoon) verhoogde. De onderzoekers konden concluderen dat een slechte nachtrust je hormoonbalans tussen ghreline en leptine verstoort en je als gevolg daarvan meer gaat eten.
Helaas ga je van te weinig slaap niet alleen meer eten, maar ook slechter eten. Met slecht bedoel ik uiteraard snacks zoals koekjes, junkfood en zoutjes. Producten die makkelijk voorhanden zijn, relatief goedkoop en ook vaak nog lekker… Slecht slapen zorgt er voor dat je deze producten minder goed kunt laten staan. Er ontstaat een hoger gehalte aan endocannabinoïdes (dat woord mag je snel weer vergeten😉) wanneer je een slaaptekort hebt. De endocannabinoïdes zijn door het lichaam geproduceerde stoffen die erg lijken op -what’s in a name- cannabis. En cannabis vergroot je eetlust… Een ‘vreetkick’ ontstaat dus eerder door slecht en weinig slaap.
Kort samengevat is het zo dat slecht slapen ervoor zorgt dat je meer en slechter gaat eten en je minder goed uitrust en herstelt. Herken je dit bij jezelf, ga dan eens na waarom je slecht slaapt. Lig je misschien de hele nacht te piekeren of ben je erg gestrest? Kun je niet slapen vanwege lichamelijke klachten? Of heb je onregelmatige diensten en is het lastig een goed slaapritme te vinden? Als je het probleem vast hebt gesteld is het tijd om oplossingen te vinden.
Een leefstijl- of slaapcoach kan je helpen op zoek te gaan naar de oorzaken van je slaapprobleem; samen met je coach kun je een stappenplan maken om te werken aan een goede nachtrust. Soms kan een kleine verandering (bijvoorbeeld het goed verduisteren van je slaapkamer) al een begin zijn van een goede nachtrust. Welterusten!
