Vanuit het huis voor de boerderij in het buitengebied van Dwingeloo klinken muzikale klanken van twee blaasinstrumenten: de broers Bart (11) en Teun (9) Bruins hebben hun wekelijkse skypemuziekles van Scala. De koeien in de stal en de ouders van de jongens zijn er al aan gewend geraakt: hier wordt dagelijks flink geoefend met muziek maken.
Verschillende liedjes komen na drie en twee jaar muziekles al uit hun saxofoon en klarinet, met af en toe een valse noot. Muziek juf Liesbeth Klok blijkt erg geliefd én begaafd ‘Onze juf speelt ook bij het leger, voor de koning.’
Scala Centrum voor de Kunsten
De muzieklessen aan Bart en Teun worden gegeven vanuit Scala Centrum voor de Kunsten. Maarten Gal is coördinator van Scala voor regio Westerveld. Naast zijn werk als uitvoerend musicus (van huis uit is hij hoornist) is Maarten leider van verscheidene bigbands en orkesten en al bijna dertig jaar verbonden aan Scala als docent en workshopleider.
Maarten luistert geïnteresseerd naar de klanken van de jonge muziekmakers. ‘Traditionele instrumenten zoals fagot, hoorn en cello verdwijnen naar de achtergrond. Saxofoon en klarinet, maar ook dwarsfluit, gitaar, piano en vooral zangles zijn tegenwoordig erg gewild.’
Interesse in muziek
‘Kinderen zijn opener dan vroeger. Dat heeft ook te maken met wat ze zien op tv en Youtube en Tiktok. Dat grote aanbod van filmpjes op internet zorgt er enerzijds voor dat veel kinderen passief met muziek en dans bezig zijn. Maar ik merk nu een ommekeer dat ze meer behoefte hebben aan iets sociaals en iets doen wat ze zélf willen. Ze zijn meer op zoek naar ‘zin’, naar iets om bij je gevoel te blijven. Dát is wat kunst doet: je spreekt je gevoel aan, je creatieve vermogen. Dat zijn we vergeten door de hapklare brokken die we door tv en internet aangeboden krijgen. Maar ga nu een zélf iets ontdekken. Dat is wat we doen bij Scala: Inspireren, laten zien wat je zélf kan.’
Cultuuronderwijs op de scholen
Op alle scholen in Westerveld verzorgt Scala lessen muzikale vorming. Het is een manier om kinderen in aanraking te brengen met muziekinstrumenten, ze te interesseren voor het zelf maken van muziek. Maarten is als coördinator onder andere verantwoordelijk voor het cultuuronderwijs op de verschillende scholen. De vele plannen die waren ontwikkeld, leuke projecten op de scholen, kwamen echter door corona stil te liggen.
Online alternatief
Vanuit de scholen hoorde Scala duidelijke geluiden om de kinderen de komende maanden toch meer te willen bieden dan rekenen en taal. In samenwerking met de culturele partners in de gemeente is een online lessenserie ontwikkeld met muziek, media en dans en een cultuurbox voor beeldende vorming waarmee de leerkracht zelf kunstonderwijs kan geven. ‘Natuurlijk hopen we snel weer zelf voor de klas te mogen, maar in de tussentijd is dit een prima alternatief.’
Kennismaking met muziek
De broers Bart en Teun werden via de muzieklessen op school ‘gegrepen’ door de muziek. Bart startte drie jaar geleden met saxofoonles nadat hij op school met het instrument had kennisgemaakt. Zijn jongere broertje werd ook enthousiast en startte een jaar later met klarinetles. Beide maken ze dagelijks hun vlieguren. Maar niet samen. Teun: ‘Bij Bart staan alle noten verkeerd om, daar begrijp ik niets van.’
Stimuleren
De jongens kregen van huis uit geen muziek mee. Ouders Bertina en Dirk Bruins bespelen zelf geen instrument. ‘We vinden muziek heel mooi en vinden het jammer dat we zelf geen instrument bespelen. Daarom stimuleren we onze zoons wel om het nu te leren.’
Jeugdorkest
Toch zit er ergens muziek in de genen. Bart: ‘Mijn betovergrootvader heeft UDI opgericht!’ Meespelen ‘op de kar’ met het plaatselijke muziekkorps UDI is dan ook Barts doel. De jongens kunnen hiervoor oefenen in het jeugdorkest jUDIor, een samenwerking tussen Scala en UDI. Al ligt ook dat door corona inmiddels een jaar stil. ‘We kregen voor corona altijd les in dorpshuis Over Entinghe. En daar speelden we ook met anderen in het jeugdorkest. Nu krijgen we les via skype. Iedere week een half uur. En daarnaast oefenen we vier dagen alle liedjes een keer.’ Teun: ‘Ik vind het thuis les krijgen minderen leuk.’ Bart: ‘Ik vind het wel leuk, maar liever in real life.’
Buiten de kaders leren denken
Maarten: ‘Met onze lessen, zowel op school als individueel, leren we kinderen buiten de kaders te denken, om andere gebieden te ontwikkelen dan kennis. Dat is wat kunst met je doet. Iedereen is creatief, maar je moet wel de ruimte krijgen om te ontdekken wat jóuw creativiteit is. En die wetenschap kun je vervolgens toepassen in je hele leven.’
Inspireren
‘Wij inspireren mensen, wakkeren een vuurtje aan waarmee mensen aan de slag gaan met hun creatieve talenten. En ook dat doen we met creatieve invalshoeken. Vroeger moest je eerst wekenlang noten leren voor je aan de slag kon. Mensen verwonderen, dát is wat we tegenwoordig doen. Met drie noten heb je een akkoord en daar kun je al een liedje mee spelen. De verwondering van een akkoord, dát is voor kinderen al heel inspirerend. We gaan lekker improviseren, veel naar voorbeelden luisteren en meespelen.’
Scala is in heel Westerveld aanwezig
Zonder een eigen locatie in Westerveld is Scala niet heel zichtbaar in de gemeente. Toch is Scala in heel Westerveld aanwezig, in de scholen, in de dorpshuizen met muziekles, waar ook andere kunstdisciplines mogelijk zijn zoals dans, theater, musical en beeldend, als daar voldoende belangstelling voor is. Echt van deze tijd is urban: hiphop, rap, graffiti en ook DJ mixen.
‘Probeer het, het verrijkt je leven’
‘Als het vanwege corona weer kan, komen er ontdekdagen in de verschillende dorpen, waarbij we kinderen, maar ook volwassenen, laten zien wat ze allemaal kunnen doen. We hopen zo een vuurtje aan te wakkeren. En waar vraag naar is, kunnen wij verzorgen. Ik zou heel graag meer doen met popmuziek, door middel van workshops kinderen laten kennismaken en vervolgens bandjes oprichten. Want wat is er leuker dan samen muziek te maken?’