Je krijgt de hele dag door via je zintuigen allerlei informatie, of wel prikkels, binnen. Geluiden, licht, kleuren, geuren en aanrakingen. Als het brein de prikkels niet goed filtert, dan noemen we dit een verstoorde prikkelverwerking. Vaak raak je dan over- of onderprikkeld. Overprikkeling kennen we wel, maar onderprikkeling is minder bekend. Het vervelende is dat het dezelfde symptomen laat zien in gedrag als bij overprikkeling.
Onderprikkeling
Onderprikkeling kun je heel simpel gezegd zien als ‘saai’. Als iets saai is ga je prikkels opzoeken, door druk te gaan bewegen, friemelen aan spullen, hard praten, geluiden maken, wiebelen, afleiding zoeken, van de hak op de tak springen of ruzie zoeken (actie). Vaak wordt dat gedrag gezien als overprikkeling en zetten we het kind apart, een koptelefoon op, zetten ritme en regelmaat in, pictogrammen of laten hem minder schoolwerk maken etc. We zorgen dat hij minder prikkels krijgt, terwijl hij eigenlijk al onderprikkeld is of het op deze manier wordt. Het is dan ook heel lastig erachter te komen waar het kind zit op dat moment. Het is belangrijk dat eerst helder te krijgen en te onderzoeken. Onderprikkeling kan ook zitten in het zintuig interoceptie (waarnemen wat er in ons lichaam gebeurt), denk aan kinderen die niet zindelijk worden, omdat ze de prikkel niet voelen namelijk.
Soms uit onderprikkeling zich in moeilijk verstaanbaar gedrag. Kinderen die onderprikkeld zijn krijgen te weinig uitdaging, te weinig verantwoordelijkheid en doen te weinig waar ze zich echt met ziel en zaligheid in kunnen storten. Kortom een brein in verveling. Deze kinderen hebben uitdaging nodig; bv fiets eens een andere route naar school, geef moeilijkere taken en taken met een verantwoordelijkheid. Geef ze iets in de handen (fidgettoys bv) of een wiebelkussen (20 min is lang genoeg) laat ze thuis uitrazen, hard praten of zelf iets kiezen waar ze blij van worden.
Ik volg een training van Stichting Horison. Contactgericht spelen en leren. Over neurospeciale kinderen en hun prikkelverwerking. En ik heb een online training gevolgd over zintuigen bij ADHD. Wat leer ik daar weer veel interessante dingen.
De hele dag MOETEN kinderen van alles, er wordt van alles van ze verwacht. Dat kost bakken met energie! Dat moet er ergens uit! Voor neurospeciale kinderen (ASS/ADHD/DCD) kost een dag doorbrengen nog meer energie, voor hen is het zo belangrijk de ruimte of begeleiding te krijgen om te doen wat Zij willen en zelf kunnen bepalen! Geef ze een poosje de regie op een dag en speel met ze mee zoals zij dat willen.
Om te reguleren laten ze soms moeilijk verstaanbaar gedrag zien. Reageer kleurrijk (bekrachtigen) bij het gedrag wat je wilt zien en reageer kleurloos bij gedrag dat je niet goed keurt. Geef ze daar de ruimte en liefde voor in een veilige en vertrouwde omgeving.
Tip: Ga lekker met de kinderen naar het bos, rennen en klimmen. Alle zintuigen worden geprikkeld en ze kunnen ontladen en opladen. Maar ook gamen kan ze helpen om te reguleren en de balans terug te vinden door alle prikkels en uitdagingen in een game. Denk ook aan loose parts (open einde) materialen (uitdaging, fantasie) en sensopatische spel (zintuigen)
Het is een lastige weg dat uit te vinden. Ik heb in oktober een vervolg van de training en mag me dan een Speler noemen. Heb je hier hulp bij nodig dan kun je me altijd een berichtje doen. Ik zal binnenkort mijn website er op aanpassen.
Liefs, Rilana
