Wandelen is populairder dan ooit en in De Nationale Parken kan het erg druk zijn. Wil je een rustige, maar stevige wandeling? Jolanda neemt je mee naar de Kogelvangerweg, het Pottiesbargien en het Onderduikershol, waarna de wandeling verder gaat langs het mooie Wapserveld. Genieten!
Start- en eindpunt: Parkeerplaats Midzomerpark (Doldersummerweg Diever)
Afstand: 6,2 kilometer
Steek vanaf de parkeerplaats linksaf het brede zandpad op en sla meteen rechtsaf het smalle bospaadje in. Je volgt de uitgezette blauwe en rode route een klein stukje. Volg het slingerpad alsmaar rechtdoor en negeer het kleine zijpaadje rechts. Aan je linkerhand heb je een mooi uitzicht op het open veld. Bij de splitsing neem je het linkerpad en verlaat je dus de blauwe en rode route. Je komt op een breder zandpad dat je rechtdoor blijft volgen.
In dit bos zie je regelmatig spechten. Zowel de bonte, de groene, als de zwarte specht zijn hier te vinden. De zwarte specht is ook het symbool van het Drents-Friese Wold. Mocht je de spechten niet zien, dan kun je ze altijd wel ergens horen! In dit gebied kun je ook boommarters vinden. Ze gebruiken de oude holen van spechten.
Je komt op een kruispunt van verschillende paden. De wandeling gaat verder door het houten hek links, maar het is de moeite waard vanaf hier even een klein uitstapje te maken en een kijkje te nemen in de Kogelvangerweg.
Uitstapje langs de Kogelvangerweg
Sla voor het houten hek linksaf. Niet op het hele smalle paadje, maar op het pad naast het hek. Je loopt nu door de Kogelvangerweg. Hier deden militairen uit Leeuwarden vanaf 1905 schietoefeningen. Ze kwamen met de trein naar Steenwijk en reisden met de tram naar Frederiksoord. Ze marcheerden vervolgens naar Wapse, waar ze een bivakkamp hadden bij De Oeren.
In dit stuk bos (toen nog heide) waren schietbanen aangelegd. Om de kogels op te vangen werden er hoge zandwallen aangelegd. Langs dit pad kun je die aan beide zijden nog goed zien. Als je het pad een stuk inloopt kom je een hele hoge wal tegen waar een bordje van natuurmonumenten bij staat met nog wat meer informatie over de kogelvangers.
Naar het Pottiesbargien
Sla linksaf door het houten hek. Loop alsmaar rechtdoor. Negeer het zijpad naar rechts en even verderop het zijpad naar links. Je loopt nu langs het Pottiesbargien, ofwel de potjesberg. Deze heuvel was 5000 jaar geleden een hunebed. Niet alle hunebedden in Drenthe zijn bewaard gebleven. De stenen werden soms gebruikt als bouwmateriaal of als versterking van dijken. Dit hunebed is in 1735 verkocht en gesloopt voor zeedijkversterking. Later is hier door archeologen onderzoek gedaan. Er zijn nog potscherven, barnstenen kralen en pijlpunten gevonden.
Naar het onderduikershol
Negeer de afslag rechts en sla vervolgens meteen het eerste pad linksaf. Bij deze afslag is aan beide zijden van de afslag een sloot. Neem het eerste pad rechtsaf (in een flauwe bocht). Dit is een smal bospad. Negeer het kleine zijpaadje naar links. Loop alsmaar rechtdoor. Je komt nu langs het onderduikershol. Als je tussen de houten hekken doorloopt kun je het onderduikershol zien. Onlangs zijn er herstelwerkzaamheden gedaan aan de buitenkant van het hol. Die zijn zo goed als afgerond en je kunt al weer binnen een kijkje nemen. Dit is zeker de moeite waard.
Het onderduikershol werd gebouwd door een groepje jongens van de Gereformeerde Jongerenvereniging. Ze wilden voorkomen dat ze te werk zouden worden gesteld. Toen een geallieerd vliegtuig in de buurt neerstortte besloten ze ook geallieerde piloten een veilige opvangplek te bieden. Er werden later ook verzetsstrijders onder gebracht en er werden documenten, blanco valse persoonsbewijzen en distributiebonnen opgeslagen. In het hol was een gedeelte om te slapen, om te wonen en om te koken. De jongens noemden het hol de Wigwam, omdat één van hen graag verhalen over Indianen las.
Toen er steeds meer activiteiten rondom het onderduikershol kwamen ging het de Duitsers ook opvallen. Door een gevangene te martelen werd de precieze locatie prijsgegeven en op 22 november 1944 werd alle aanwezigen opgepakt. Via Westerbork zijn ze naar de Duitse kampen getransporteerd. Maar één gevangene heeft de oorlog overleefd. Het onderduikershol zelf is door de Duitsers opgeblazen. Na de bevrijding werd de Wigwam door vrijwilligers weer in de oude staat terug gebracht.
De Melkbus bij het onderduikershol
Een mooi verhaal dat bij het onderduikershol hoort is het verhaal van de gevonden melkbus. In 2018 liep een man uit Smilde met zijn nieuwe metaaldetector door het bos van Diever. Hij vond vlakbij het onderduikershol een verroeste melkbus met daarin allerlei papieren. Het bleek het bevolkingsregister van Diever rond oorlogstijd te zijn. Het was verstopt door een medewerker van het secretariaat van de gemeente Diever. Hij zat in het verzet en verbleef in het onderduikershol.
Hij begroef de melkbus om te voorkomen dat de Duitsers de gegevens over de inwoners van de gemeente in handen kregen. Met deze gegevens hadden de Duitsers snel kunnen zien waar iedereen woonde, wat de familiebanden waren en welk geloof iemand had. Door het verstoppen van deze papieren konden de Duitsers Joodse mensen minder snel opsporen en konden ze minder snel zien welke jongemannen ingezet konden worden voor de Arbeidsdienst.
Uitzicht over het Wapserveld
Vanaf de ingang van het onderduikershol blijf je rechtdoor lopen. Het zandpad is nu een fietspad. Waar het fietspad links afbuigt blijf je het fietspad volgen en negeer je het zandpad naar rechts. Op de T-splitsing steek je rechtsaf het fietspad over. Steek het zandpad/ ruiterpad op dat naast het fietspad loopt. Even verderop komt er aan je rechterhand een prachtig uitzicht over het Wapserveld. Vaak zie je hier de groep zwarte Sayaguesa runderen grazen. Dit is een Spaans ras dat goed geschikt is om dit natuurterrein te begrazen. De runderen kunnen goed tegen zowel warmte als tegen kou. In het Drents Friese Wold leven de runderen in een natuurlijk verband. Dat betekent dat koeien en kalfjes samen met stieren in een groep leven. Blijf altijd op afstand van de dieren.
Negeer het zijpad rechts. Waar het fietspad naar rechts afbuigt loop je rechtdoor. Voor de houten slagboom sla je linksaf het bospad in.
Tip: Het is de moeite waard om in de zomer het pad te bewandelen dat bij de houten slagboom rechtdoor gaat. Op dit moment is het pad echter nog te nat en zul je vermoedelijk halverwege stranden.
Uitzicht op het ven
Als je het bospad verder inloopt stuit je op een groepje wat dikkere hoge bomen. In drie van de stammen hebben mensen inkervingen in de bast aangebracht, zoals hartjes en namen. Voor dit groepje bomen ga je rechtsaf. Het pad is hier door de vele blaadjes soms wat slecht zichtbaar, maar even verderop zie je een oude boom dwars over het pad liggen met vele paddenstoelen op de stam. Blijf parellel lopen aan het open veld. Je komt op een kruispunt hier zie je aan je rechterhand een bankje staan aan de rand van het open veld. Loop hier even naar toe voor een pauze. Je kunt vanaf het bankje genieten van een prachtige uitzicht over het ven en over het Wapserveld. Er komen hier maar weinig mensen, maar de Sayaguesarunderen komen hier regelmatig om te drinken uit het ven.
Op weg terug
Loop terug naar het kruispunt en sla rechtsaf. Je loopt nu door een gemengd bos met zowel naaldbomen als loofbomen. Volg het pad alsmaar rechtdoor en negeer een kleine paadje aan je rechterhand. Op het kruispunt sla je linksaf. Een stukje verderop sla je bij de splitsing linksaf. Aan je rechterhand zie je een bosven. Het pad langs het ven kan bij veel regen wat drassig zijn. Het pad buigt iets naar rechts. Blijf alsmaar rechtdoor lopen en negeer de zijpaden en een kruispunt. Het pad eindigt bij een fietspad.
Let op: Tijdens het voorwandelen zagen we op dit punt een half gebouwde afrastering. Je moet het fietspad oversteken en dus misschien even over de afrastering stappen.
Steek rechtsaf over het fietspad en ga aan de overkant het pad in waar je verderop een houten hek ziet staan. Loop niet door tot het houten hek, maar neem meteen het eerste pad links. Bij de splitsing ga je rechtsaf. Hier zie je een bordje van de gele route. Aan het eind van het pad ga je bij de T-splitsing rechtsaf. Je komt uit bij het houten hek waar je ook de heenweg bent langsgekomen. Loop door het hek en sla rechtsaf. Vanaf hier loop je langs dezelfde weg als de heenweg terug naar de auto. Je kunt de bordjes van de blauwe of rode route volgen. Blijf langs de open vlakte lopen en negeer de zijpaadjes. Aan het eind van het pad zie je de parkeerplaats weer.
Tip: Vanaf deze parkeerplaats kun je ook twee bestaande routes lopen. De rode route van 4 kilometer brengt je ook naar Het Onderduikershol.
