Alzheimer kent vele gezichten, ook in Westerveld. 21 september is het Wereld Alzheimer Dag. Op deze dag is er extra aandacht voor dementie.
Tekst portretten: Alanda de Boer | Fotografie: Inge Dijkinga
De ziekte van Alzheimer is een aandoening van de hersenen. De communicatie tussen hersencellen gaat slecht waardoor je vergeetachtig wordt. Alzheimer of andere vormen van dementie kan iedereen treffen. Eén op de vijf Nederlanders krijgt dementie. Omdat mensen steeds ouder worden, is de verwachting dat het aantal mensen met dementie verdubbeld zal zijn in 2040. Dit gaat om zo’n 470 mensen in gemeente Westerveld. De verwachting is dat dit aantal oploopt tot zo’n 900 mensen in 2040. De hoogste tijd dus om Westerveld samen dementievriendelijk te maken.
Een dementievriendelijke gemeente
Een dementievriendelijke gemeente zet zich actief in om mensen met dementie en hun mantelzorgers zo lang mogelijk mee te laten doen in de samenleving. Zo ontstaat er een gemeenschap waarin mensen met dementie gewoon boodschappen doen, hun bankzaken regelen, naar hun vereniging gaan en een museum bezoeken.
De vele gezichten van Alzheimer: Mevrouw Barelds*
Mevrouw Barelds van 89 woont zelfstandig in Dwingeloo. Ze heeft een vorm van dementie ontstaan als gevolg van een TIA. Voor een portret in InWesterveld Magazine gaan we bij haar op bezoek in haar woning in Dwingeloo.
Het gesprek wil ze graag in de tuin, want ze houdt ervan om in de tuin te zijn. Het is prachtig weer en we zitten gezellig op haar terras achter het huis. Haar nichtje Jannie komt iedere vrijdag en heeft eerder die dag het haar van haar tante mooi gemaakt en samen een mooie jurk uitgezocht voor de foto.
Mevrouw Barelds vertelt over vroeger. Dat ze in een boerderij aan de Brink in Dwingeloo koeien en varkens hielden. Op een gegeven moment hebben ze de boerderij verkocht om in Eemster verder te gaan. ‘Dat kon niet meer, het land zo ver van huis, dat werkt niet. In Eemster was het ook mooi.’ Later kwam ze met haar man weer in het dorp wonen, op de plek waar ze nu nog steeds, maar inmiddels alleen, woont.
Dat gaat nog prima. ‘Ik ben ziek geweest, ik heb een TIA gehad. Het is nog niet helemaal over. Ik heb fijne hulp aan Icare. Je kunt best met die meisjes. Gaan ze je helpen met douchen. Dat was je nooit gewend, ik kon me altijd zelf redden.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Griet Slot-De Jong van Icare vertelt dat er vier keer per dag iemand van het PG-Team langskomt bij mevrouw Barelds. Icare heeft naast de reguliere teams mensen die psychogeriatrische zorg bieden en cliënten met een vorm van dementie en cliënten met een niet aangeboren hersenafwijking ondersteunen en begeleiden in de thuissituatie. ‘Wij werken vrij beeldend, net even anders dan de reguliere thuiszorg. We zorgen dat de mensen zich veilig voelen door ze houvast, structuur, rust en zekerheid te bieden.’
‘Ik kook nog zelf. Dat ben je zo gewend hè. Maar je zit altied allent an taofel. Alleen wezen is niet mooi. Je weet dat het zo is en je redt je er mee. Boven woont nog iemand maar die zegt nooit wat. Gelukkig heb ik veel kinderen, nichtjes en familie die getrouw op komt zetten. Heel leuk hoor. We hebben altijd een gezellig huishouden gehad. Met zijn allen om tafel. Als de kleinkinderen kwamen was het altijd feest.’
Haar kinderen en kleinkinderen helpen haar de grote tuin rondom het huis netjes te houden, zodat mevrouw Barelds nog veel kan vertoeven in haar geliefde tuin. Bij het weggaan gaat mevrouw snel naar binnen (zonder hulpmiddelen) en komt terug met een doos bonbons: ‘Neem ze allemaal maar hoor.’ Samen met Griet zwaait ze ons uit.
Alzheimer Trefpunt Westerveld
In 2019 startte gemeente Westerveld met een Alzheimer Trefpunt. Dit trefpunt is bedoeld voor mensen met dementie én hun naasten. Hier kun je in een veilige omgeving informatie ophalen, ervaringen delen en kun je op zoek naar juiste steun of hulp. Ook zijn er regelmatig activiteiten.
Zo is er 21 september 2022 van 19.30 – 21.00 uur de activiteit Samen op Pad in het kader van Wereld Alzheimer Dag. Op 23 november 2022 is er van 14.30 – 16.30 een bijeenkomst over dementie op jonge leeftijd.
Het Alzheimer Trefpunt Westerveld is een samenwerking tussen vrijwilligers, medewerkers van de Noorderboog, ZZWD, Icare, Frederikshuis en Welzijn MensenWerk.
De vele gezichten van Alzheimer: Mevrouw Meulenbeld*
Mevrouw Meulenbeld is 95 jaar en woont in Havelte. Mevrouw Meulenbeld heeft alzheimer. Voor een portret in InWesterveld Magazine gaan we bij haar op bezoek in haar huis in Havelte. Enigszins gespannen, maar keurig in de kleding, zit ze op ons te wachten.
Roelien Huisman is een van de mensen die vanuit Icare thuiszorg verleent bij mevrouw Meulenbeld. Ze ondersteunt haar al meer dan tien jaar. ‘Het wordt met mensen met deze ziekte nooit beter, alleen minder. Maar mevrouw Meulenbeld is een positief mens. Ze geeft zelf een enorm positieve vibe aan het laatste stukje van haar leven, ondanks haar beperkingen door alzheimer. Ze verveelt zich nooit, leest de krant, puzzelt, zingt, kleurt…’
‘Ik ben vanaf 1996 alleen, nadat mijn man stierf aan een hartaanval,’ zegt mevrouw Meulenbeld. ‘Ik heb twee kinderen en een stuk of vier kleinkinderen. Hoe heten nou die kleinkinderen?’ vraagt ze zich af. Ze wijst naar de verschillende foto’s die pronken in de kast en aan de wand.
Mevrouw Meulenbeld vertelt over vroeger en vraagt zich af hoe ze destijds toch in Rotterdam terecht was gekomen. Ze weet het niet meer. ‘Het wisselt,’ zegt Roelien. ‘Haar korte-termijngeheugen wordt minder, maar ze weet heel goed wie bijvoorbeeld onze premier is. Haar medicijnen vergeet ze in te nemen als wij het niet tegen haar zeggen. Ze zegt vaak hetzelfde.’ Mevrouw Meulenbeld: ‘Ik vergeet wel eens wat, maar wat wil je, ik ben gewoon oud. Maar ik ben het nog niet zat hoor.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Douchen vindt ze maar niks, dan gilt ze moord en brand. ‘Vind ik niks aan, vreselijk! Zo nat! En het kost me geld. Ja, ik ben ook zuinig. Ik heb bij de verkeersdienst gewerkt, dat wist ik niet meer. Daarom gingen we naar Rotterdam natuurlijk.’ Roelien: Je hebt ook in Vledder gewoond, toch? En in de raad gezeten?’ Mevrouw Meulenbeld weet het niet meer. ‘Roelien weet alles,’ zegt ze. ‘Ik zoek alles op op mijn smartphone,’ zegt Roelien lachend. ‘Een computer wilde ik niet, waarom dat weet ik niet, maar daar heb ik nu spijt van,’ zegt mevrouw Meulenbeld.
‘Boeken lees ik voor de tweede keer, ik weet toch niet meer waar het over ging, haha. Ik word vergeetachtig.’ Roelien vertelt dat ze met haar naar de geheugenpoli is geweest voor onderzoek. Daar is beginnende dementie uitgekomen. ‘Mens, daar weet ik niks meer van! Als ze niet zouden komen, zou ik me niet wassen,’ zegt mevrouw Meulenbeld. ‘Daar ben ik te lui voor.’
Drie keer in de week gaat ze met veel plezier naar het Frederikshuis, een dagbesteding voor dementerende ouderen in Frederiksoord. ‘Blij dat ik mensen zie,’ zegt mevrouw Meulenbeld. ‘Hoe heten nou die kleinkinderen…’
‘Naast onze bezoeken zijn er zoveel hulpmiddelen om mensen zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te laten wonen. Denk aan track & trace sensoren, bedmatten, afsluiten van het gas,’ legt Roelien uit. ‘Waar hadden we het over?,’ zegt mevrouw Meulenbeld. ‘Ik heb een mooi leven gehad, ik kan best tevreden zijn. Maar als ik morgen doodga is het ook goed.’
*De interviews met mevrouw Barelds en mevrouw Meulenbeld vonden plaats in de zomer van 2021 en zijn gepubliceerd in InWesterveld Magazine van september 2021.
Help mee aan Samen Dementievriendelijk Westerveld
Wat kan jij betekenen voor iemand met dementie in verschillende situaties? Op www.samendementievriendelijk.nl kun je gratis online trainingen volgen. Bijvoorbeeld basistrainingen ‘Goed omgaan met dementie’ en ‘In je buurt’. Ook kun je diverse branchetrainingen zoals ‘In het vrijwilligerswerk’ en ‘In de winkel’ volgen. Elke online training duurt ongeveer 15 minuten.
Wil je dat jouw vereniging, stichting of organisatie dementievriendelijk wordt? Dan kun je een live online training aanvragen via www.samendementievriendelijk.nl. Deze training duurt twee uur en wordt gegeven door twee ervaren trainers.
